Czynnik wzrostu nerwów
Mamy pewne informacje, że te czynniki chemiczne, które stymulują wzrost komórek nerwowych u płodu (embrionu), mogą także pobudzać ich wzrost i u osobnika dorosłego. Jeśli komórki rakowe myszy zostaną wszczepione na miejsce zawiązka kończyny u 3-dniowego kurczęcia, to włókna nerwowe tego ostatniego okrążają komórki rakowate. Komórki czuciowe lub współczulne, z których biorą początek włókna, są stymulowane do wielokrotnego zwiększania swej liczby; także ich włókna nerwowe przenikają do wszystkich tkanek embrionu gospodarza. Wchodzą one nawet do naczyń krwionośnych w takich ilościach, że mogą nawet przerwać krążenie. W badaniach nad chemizmem czynnika wzrostowego nerwów (NGF ? nerve growth factor), odpowiedzialnego za zwiększanie liczby neuronów, stwierdzono, że ze szczególną siłą wywołuje to zjawisko jad węża, a jeszcze silniejszym źródłem NGF są gruczoły ślinowe samca myszy. Obydwie substancje są białkami, lecz nie identycznymi. Substancja z jadu węża ma masę cząsteczkową około 40 000 (Vernon i in., 1969). Działanie czynnika wyizolowanego z gruczołów ślinowych samca myszy i wstrzykniętego młodej myszy polega na wywołaniu specyficznej hipertrofii jedynie w układzie współczulnym. Reszta układu nerwowego ? ze zwojami przywspółczulnymi włącznie ? jest na ten czynnik niewrażliwa.
Następnym osiągnięciem było przygotowanie przeciwsurowicy (antyserum), która hamowała wzrost komórek współczulnych. Oczyszczone białko NGF wstrzykiwano do opuszki stopy (łapy) królika. Surowica tego królika wstrzykiwana później noworodkowi myszy powodowała, że u tego ostatniego rozwijało się tylko około 3% normalnej liczby komórek współczulnych, wzrost pozostałych był zahamowany przez przeciwciała.
Nie możemy jeszcze porównać tych odkryć z procesami normalnego wzrostu i rozwoju nerwu, lecz dają one dalsze cenne dowody istnienia specyficznych czynników chemicznych, mogących stymulować lub hamować wzrost poszczególnych typów tkanki nerwowej. Po dokładniejszym więc poznaniu tych czynników będzie w końcu możliwe zrozumienie, jak układ nerwowy zostaje wyposażony w różne typy kanałów, stanowiących zasadnicze cechy jego układu kodowania i sygnalizacji.
