Gojenie, odnowa, wymiana i regeneracja są tak ściśle związanymi ze sobą procesami, że trudne jest (a nawet zbędne) przeprowadzenie pomię­dzy nimi jakiegoś wyraźnego rozgraniczenia. Wszystkie one różnią się od procesów utrzymywania życia tym, że są procesami uruchomianymi tylko przy zaistnieniu jakiegoś wypadku, który może się zdarzyć, lecz nie powtarza się regularnie. Instrukcje organizmu zawierają w sobie za­bezpieczenia przeciw takim wypadkom, których występowanie jest w pewnym sensie przewidywane i oczekiwane, chociaż nierytmiczne. Ter­minów tych możemy używać jako określeń opisujących odnowę uszko­dzeń o różnym zasięgu, np. od zwykłego krzepnięcia krwi do wymiany całej kończyny.

Gojenie się ma wiele znaczeń, lecz odnosi się w szczególności do ta­kich procesów, jak zamykanie i zabliźnianie ran w skórze lub w innych narządach, gdzie uszkodzenie może spowodować nie tylko ubytek sub­stancji, który może być minimalny, ile przerwanie ciągłości tkanek. Inte­resujący przykład stanowi następstwo przerwania nerwu. Fizyczne prze­rwanie nerwu polega tylko na jego rozdzieleniu, przy czym nie odgrywa tu roli utrata tkanki, lecz fakt, że włókna nerwowe potrzebują połączenia z ciałem komórki w celach odżywczych. Dlatego po rozerwaniu czy prze­cięciu aksonu jedynie centralna jego część pozostaje żywa, peryferyjne wypustki oderwanej części ulegają degeneracji. Jeśli jednak obydwa ?kikuty” przylegają ściśle do siebie, to stare części aksonu w miejscu rozerwania zostają zastąpione przez wyrostki centralnego zakończenia i w ten sposób nastąpi znowu połączenie nerwu. Możemy więc uważać procesy, które powodują ponowne łączenie się ?kikutów” aksonu, za przykład gojenia, a funkcję nowych włókien ? jako wymianę lub rege­nerację.

Po każdym zranieniu (u ssaków) odnowa przebiega poprzez trzy fazy: 1) zapalną, czyli operację pierwszej pomocy prowadzącą do zasklepienia rany i usunięcia zanieczyszczeń; 2) rozrastania się tkanki, gdy zjawiają się fibroblasty zdolne do odkładania nowego materiału struktu­ralnego, a prawdopodobnie i wytwarzania specyficznych typów komórek; 3) przemodelowania, np. tworzenia się blizny albo, jak w przypadku od­nowy nerwu, rozrost niektórych włókien nerwowych oraz całkowity lub częściowy zanik innych.